056. III. Miklós pápa Gellért mestert a pápi jövedelmek tizedének, mely a szent föld segítségére fordíttassék, beszedésével tovább is megbízza. 1278.

Nicolaus Episcopus seruus seruorum Dei venerabili fratri Magistro Gerardo de Mutina, Subdiacono et Scriptori nostro, Collectori decime in Ungaria, Polonia et adiacentibus prouinciis terre sancte subsidio deputate, salutem et Apostolicam benedictionem. Felicis recordationis G(regorius) papa, predecessor noster olim approbante Concilio Lugdunensi decimam omnium ecclesiasticorum reddituum et proventnum ad terre sancte subsidium per sex annos, a festo Nativitatis Beati Johannis Baptiste tunc transacto novissime numerandos, concessit, tibique dictus predecessor, et postmodum pie recordationis Johannes Papa, predecessor noster, suis dederunt litteris in mandatis, ut predicte decime colligende in Ungaria, Polonia et adiacentibus provinciis subscripto modo sollicite curam gereres; videlicet ut in singulis Civitatibus et Diocesibus partium earumdem de consilio locorum Ordinarii, ant eins vicem gerentis, si diocesanus ipse absens foret, et duorum fidedignorum de Ecclesia Cathedrali constitutorum in dignitatibus, seu aliorum quoad non exemptos, quoad exemptos vero de consilio aliquo rum presbiterorum de contrata deputares duas personas fide, facultatibus, si tales invenirentur comode, ac alias ydoneas ad collectionis huiusmodi ministerium exequendum: collectores vero, quos ut premittitur deputares, sub forma iurare faceres in eisdem litteris annotata, et ut tu nichilominus partes circuires easdem diligentius scrutaturus, qualiter in commisse sibi dicte collectionis officio iidem se collectores haberent, qualiter ipsis de decima satisfieret supradicta, collectamque per illos ex decima ipsa pecuniam de predictorum ordinarii, et aliorum consilio faceres per collectores eosdem in tutis locis vel loco deponi: tibi 102quoque cum consilio eorumdem ordinarii et aliorum mutandi collectores ipsos, quotiens expedire videres, ac eos compellendi ad reddendum coram eisdem ordinariis, et aliis, tibi computum de collectis, et contradictores quoslibet per censuram ecclesiasticam auctoritate Apostolica compescendi plenam concesserunt auctoritate simili potestatem. Et ut tam tu, quam dicti collectores fructum reportaretis ex vestris laboribus, iidem predecessores premissa tibi et eis in remissionem peccaminum iniunxerunt; et nichilominus a prestatione decime pro annis illie, quibus circa ea laboraretis, vos esse voluerunt immunes, te preterea illius indulgentie concesserunt esse participem, que crucesignatis personaliter transfretantibus in terre sancte subsidium est concessa, et quod de pecunia ex ipsa decima colligenda singulis diebus, in quibus circa premissa vacares, tres solidos sterlingorum perciperes pro expensis; non obstante, si aliquibus a Sede Apostolica sit indultum, quod interdici, suspendi vel excom municari non possent per litteras Apostolicas, que de indulto huiusmodi ac tota eius continentia de verbo ad verbum, et de propriis locorum et personarurn nominibus specialem, plenam et expressam non fecerint mentionem, sive quibuslibet aliis privilegiis, indulgentiis, vel litteris quibuscumque dignita tibus, ordinibus, locis vel personis generaliter aut specialiter sub quacumque forma, vel conceptione verborum ab eadem sede concessis; de quibus, quorumve totis de verbo ad verbum in litteris Apostolicis plena, et expressa mentio esset habenda. Voluerunt etiam predecessores iidem, ut frequenter eis rescriberes, quod actum esset in qualibet ex provinciis sepedictis, tam circa collectores, quam circa collectionem et quantitatem collectam, ipsius depositionem, locum depositionis et modum. Cum igitur huiusmodi negotium specialiter insideat cordi nostro, et ad liberandam de manibus ipsorum terram ipsam mentis nostre desiderium dirigatur, discretioni tue per Apostolica scripta mandamus, quatenus ad exncutionem prefati negotii studeas vigilanter intendere iuxta predictorum predecessorum eorundem continentiam litterarum, sic prudenter et consulte in hac parte te dirigens, ut ab eo, qui est omnium bonorum retributor, retributionis premium, et a nobis laudis 103titulos et gratiam assequi merearis. Datum Rome apud Sanctum Petrum Nonis Aprilis, Pontificatus nostri anno primo.

(III. Miklós pápa Regestáiból Theiner id. m. I. köt. 323. l.)