Innocentius Episcopus etc. dilectis filiis fratribus de Ordine fratrum Minorum in terras Sarracenorum, Paganorum, Grecorum, Cumanorum, Ethyopum, Syrorum, Iberorum, Alanorum, Gazarorum, Catharum, Zichorum, Ruthenorum, Jacobitarum, Nubianorum, Nestorianorum, Georgianorum, Armenorum, Indorum, Moscelitorum, Ungarorum maioris Ungarie, Christianouum captivorum apud Tartaros aliarum (que) infidelium nationum orientis, seu quarumcumque aliarum partium proficiscentibus salutem et Apostolicam beneditionem. Cum hora undecima sit dici hominibus, ut exeant ad opus usque ad mundi vesperam de-putati, et illud Apocalypsis eulogium cito credatur cum matris Ecclesie consulatione complendum, videlicet oportere viros spiritualis vite munditiam et intelligentie gratiam cum Johanne sortitos, populis et gentibus, linguis Regisbusque multis denuo prophetare, quia non sequitur reliquiarum Israelis per Isaiam prophetam salvatio, nisi iuxta Paulum Apostolum prius introeat gentium plenitudo: nos licet immeriti super Apostolice Sedis speculam constituti, fideliter et prudenter dispensandis Dei ministeriis et operibus coadjuvandis intendimus, si vergente plenitudine temporis post pia piorum studia in vineam Domini Sabaoth novos et pene novissimos, qui sapientiam longum didicere per otium, operarios mittere procuramus. Vos igitur, quos iuxta professe religionis officium zelus comedit animarum et in quadriga quarta, quam variis charismatum donis et fidei fortitudine trahitis, ubique discurrere ac vexillum Regis glorie procul levare gestitis, ad gentes, que Jesum Christum Dominus nostrum non cognoscunt, et ad subtractionis filios, qui Sacrosancte Romane Ecclesie non obediunt, destinamus, vobis in remissionem peccatorum omnium iniungentes, quatenus seminaturi super aquas multa in illo tamen, qui mundum dixit se vicisse, confisi, ad illuminationem 239cece multitudinis et exterminium heretice falsitatis, ad confirmandos nutantium animos et fidelium confortandos in luce sermonis et rectitudine operis, propositum vobis iter sine quorumlibet offensione curratis. Ut autem ministerium vestrum honoretur plenius et honorabilius impleatur, presentium vobis auctoritate concedimus, ut in terris, que adhuc Sedis Apostolice magisterio non intendunt, proponere verbum Dei et constitutis ibidem, non obstante, si aliqui sunt excommunicatione ligati, in verbis, officio et cibo, ac in aliis secure cummunicare, et ipsos, seu etiam alios converti ad unitatem Christiani fidei cupientes recipere, baptizare et aggregare filiis Ecclesie valeatis, et presbiteri ex vobis huiusmodi aggregatos possint insignere caractere clericali, et ipsos ad Acolitatus ordinem promovere. Liceat etiam vobis ibidem redeuntibus ad obedientiam Sedis Apostolice, qui sunt excommunicatione ligati, absolutionis beneficium iuxta formam Ecclesie impertiri, et super eo dispensare cum ipsis, qui sacros receperunt ordines et Divina celebrarunt officia sic ligati. Hoc ipsum vobis sit licitum circa illos de terris eisdem, qui temporibus indebitis, vel infra etatem legitimam, aut qui omnes eadem die, vel qui superiores pretermissis inferioribus conferre seu recipere ordines presumpserunt, si tamen in hoc servata forma talis extiterit, per quam ordines recepissent. Vobis pretea dispensara liceat, ut illi ex nationibus vestre predicationi comissis, pui post susceptionem sacrorum ordinum, vel gradibus et casibus a Divina minime lege prohibitis matriomonia contraxerunt, remanseant in eisdem, et hii, qui ad Ecclesie Catholice redierint unitatem, ut inter suo habitant, eisque communicent, necnon clerici nationum ipsarum publice ad obedientiam Sedis Apostolice redeuntes gaudeant privilegio clericali. Sit etiam vobis licitum omnium fidelium in terris predicitis confessiones audire, ac ipsis iniungere penitentias salutares, et excommunicatos a canone vel alio modo iuxta formam Ecclesie alsolvere, dummodo iniuriam et dampna passis satisfaciant competenter. Cum irregularibus autem partium earum (in illis) casibus, in quibus solent Legati Sedis Apostolice dispensare, ac etiam cum clericis ipsarum partium patientibus defectum natalium, dummodo non sint de adulterio vel incestu aut de regularibus procreati, sit vobis 240dispensandi facultas, quam circa illis similiter habeatis, qui ab unitate Ecclesie Catholice seu religione vel clericali ordine discesserunt, si humiliter redire voluerint, et digne satisfacere de commissis, ita quod ipsi religiosi ad sua loca, salva disciplina ordinis resumantur; et illos ex iam dictis, qui excommunicationis vinculo sunt astricti, iuxta premissam formam et predicte satisfactionis modum absolvere valeatis; et cum irregularibus ex eisdem, sicut est expressum superius, dispensare. Ad hec sit vobis alsolvendi facultas occisores clericorum et religiosarum personarum in predictis partibus constitutos, fuandandi de novo ibidem Ecclesias, et reconciliandi illas, que sunt casu aliquo prophanate, ac de novo fundatis Rectores idoneos providendi, et illis, qui de gentibus vel scismaticis noviter sunt conversi, dandi licentiam, ut uxores suas, cum quibus in gradibus a lege Divina non prohibitis contraxerunt, valeant retinere, de causis matrimonialibus, quas in partibus illis ad audientiam vestram deferri contigerit, legitime cognoscendi, ac discordantes inter se ad invicem, quod ad pacem et concordiam redeant, necnon quod inordinate viventes de suis excessibus, sicut iustum fuerit, satisfactionem exhibeant, compellend per censurum ecclesiasticam, vobis libera sit potestas. Insuper in locis, in quibus vos hospitari contigerit, vel in locis partium earundem, in quibus residentiam facietis, missam et cetera Divina celebrare officia, in eisdem partibus cimiteria benedicere, ac dare indulgentias, et commutare vota, facultatem et licentiam habeatis. Ceterum vobis concedimus, quod a catholicis Patriarchis, Archiepiscopis et Episcopis possits ordines et alia ecclesiastica sacramenta suscipere, ac vestes sacerdotales, altaris pallas et corporalia per cos, qui ex vobis sunt presbiteri, cum necesse vobis fuerit, benedicere, ubi Catholicorum Episcoporum copia non habetur, necnon alia facere, que ad augmentum Dominice nominis et ampliationem Catholice fidei ac reprobationem et irritationem illorum, qui sacris traditionibus contradicunt, sicut pro loco et tempore videritis expedire. Nulli ergo etc. Datum Asisii X. kal. Augusti (Pontificatus nostri) anno undecimo.

(IV. Incze pápa Regestáiból Theiner id. m. I. k. 223. l.)