Urbanus Episcopus etc. venerabilibus fratribus ... Strigoniensi et ... Colocensi Archiepiscopis salutem etc. Pre nostris humiliter habentes oculis, qualiter fidei Catholice dignitatem instituerit virtus et sapientia Dei patris, quietem cordis seu tranquillitatem mentis habere non possumus, quando fidem ipsam impugnari vel deprimi nequiter persentimus: nostreque affectionis plenitudinem seu nobis infusam a Deo sincerissimam voluntatem ad hoc tota virtute dirigimus, ut defensionem ac exaltationem ipsius fidei sine mora magnifice procuremus. Sane carissimus in Christo filiua noster B(ela) Illustris Rex Ungarie tanquam Princeps Catholicus, et in ampliationem Christiani nominis studiosus, pie considerans et prudenter advertens Regnum Ungarie consuetum numerosa multitudine fidelium abundare, propter incursum Tartarorum crudelium fuisse in cultoribus Catholice fidei, permittente Domino, graviter diminitum, ac super hoc volens de qualicunque remedio providere, cum providendi de alio competenti votiva sibi non occurreret promptitudo, Cumanos a cultu Catholice fidei alienos in Regnum ipsum ea, sicut asserit, conditione induxit, ut illi ex eis, qui pro exaltatione fidei ac restauratione Regni eiusdem devotis ibi mentibus susciperent incolatum, renasci fonte baptismatis et cultores perpetui deberent fieri Catholice puritatis. Sed ecce idem Rex, prout ex relatu sui nuncii specialis tristes accepimus, intentione sua laudabili enormiter remanet defraudatus, dum pauci de Cumanorum ipsorum maxima multitudine cum astutia multe fraudis ad ipsius Regni coloniam transeuntes, qui ad baptismale lavacrum pervenerunt, fidem dampnabiliter respuunt, quam in sacramento huiusmodi fallaciter susceperunt, reliquis, quorum numerus supra creditum est diffusus, predictam fidem ita ducentibus in contemptum, quod ipsi non solum ad eam converti renuunt, prout ex premissa conditione tenentur, sed corporis et sanguinis Dominici sacramentum angelicis etiam potestatibus reverendum, habere derisui, sacerdotibus Christianis illudere, ecclesias in stabula commutare, ac etiam prophanare, nec non turpitudines horridas et nephandas in eis perpetrare presumunt: uxores autem Chistrianorum et virgines aliasque solutas mulieres de sacro fonte renatas vi opprimunt, ac eis nequiter abutuntur, Christianos passim et indifferenter perimunt, si a nemine in talis perpetracione flagitii videantur, aliaque tam horrida seu terribilia visu et indigna relatu committunt, quod in illa parte Regni predicti, que de ipsorum contagiosa presencia maculatur, fides labitur, libertas conculcatur Ecclesie, multisque pressuris et dispendiis Regie Serenitas afficitur dignitatis; propter quod imminet non immerito formidandum, ne prefatum Regnum processu temporis caderet a titulo Catholice claritatis, si, quod absit, spurcitia gentilium ibi pro suo voto dampnabili susciperet incrementum. Quare pro parte supradicti Regis instanter petebatur a nobis, ut super hiis providere de opportuno consilio et festino subsidio curaremus. Cum itaque Apostolici sollicitudo deposcat officii super tanta diversitate discriminum celere ac salubre remedium adhibere; nos qui potissime in mente gerimus, ut qus ad salutem fidelium sunt Divinitus instituta, in suo robore conservemus, affactibus procurando promptis et liberis, ut evanescant omnia, que Divine sunt opposita beneplacito Maiestatis, fraternitati vestre per Apostolica scripta in virtute obedientie sub excommunicationis pena districte precipiendo mandamus, quatenus, si premissa veritate nituntur, vos vel alter vestrum universos Cumanos predictos per vos aut alios, sicut efficacius poteritis, moneatis, ut illi ex eis, quibus provenit perceptio gratie baptismalis, fidem Catholicam firmiter et reverenter observent; reliqui vero infra certum terminum eis a vestra prudentia prefigendum, iuxta conditionem predictam sacramentum baptismatis, fidemqne prefatam devoto corde suscipere non omittant, predictis nequitiis et flagitiis a se penitus relegatis; ita quod illius felicitatis et glorie mereantur esse participes, ad quam iuxta providentiam conditoris omnium soli perveniunt fidei Catholice professores, quamque Regis eterni benignitas post eius in alta celorum ascensionem mirabilem pervenire voluit suam collentes beatissimam Deitatem. Si vero ipsi cor suum posuerint adamantem, ita ut nec igne caritatis, nec memoria Dominice passionis, nec Divini verbi malleo confringantur, illumque contempnant agnoscere, sine cuius cultu celebri et devoto omnis labor amittitur, et nunquam ad celi patriam pervenitur; vos ex tunc contra huiusmodi baptizatos Cumanos ad observationem fidei compellendos, nec non contra reliquos universos, qui viam veritatis effugiunt et lucis aggregari filiis dedignantur, de Regno ipso eiusque finibus penitus expellendos, per vos et alios, in quorum labiis Divini eloquii gratia sit diffusa, verbum crucis tam in Ungaria; Polonia et Boemia, quam in Austria et aliis provinciis eidem Regno adiacentibus predicetis. Nos enim de Omnipotentis Dei misericordia et Beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus vere penitentibus et confessis, qui Propter hoe, crucis assumpto signaculo, negotium huiusmodi devota mente et pura conscientia prosequentur, illam concedimus veniam peccatorum, idemque privilegium elargimur, que transeuntibus in terre sancte subsidium in Generali Concilio a Sede Apostolica sunt concessa. Volumus autem, ut predicationi crucis, que auctoritate Apostolica fit pro subsidio Livonie, Curonie, Estonie ac Pruscie, nullum ex huiusmodi predicatione vestra preiudicium generetur. Vos itaque huiusmodi negotium sub fiducia vobis speciali commissum, sic sapienter et fideliter exequi studeatis, ut predictis Regi et Regno votiva exinde consolatio et nobis spiritualis multitudo letitie, ac vobis gratie Divine premium et favoris nostri proveniat incrementum. Datum apud Urbem Veterem II. Idus Julii, (Pontificatus nostri) anno tertio.

(IV. Orbán pápa Regestáiból, Theiner id. m. I. k. 269. l.)