Nicolaus Episcopus seruus seruorum Dei carissimo in Christo filio nostro L. Regi Ungarie Illustri salutem et Apostolicam benedictionem. Si sparsa semina de gremio Matris Ecclesie seminata colligeres, Divine gratie participatione sentires, quod ipsa Ecclesia progenitorum tuorum merita clara rememorans, te baiulare ac lactare cepit ut filium, et tandem causa suggerente, maternis allocutionibus, ne sic clarum germen decideret, te informavit ac direxit indefessis sollicitudinibus et studiis oportuuis, specialiter a tempore felicis recordationis N. Pape predecessoris nostri, prout ipsius predecessoris actus salutiferi representant. Sed prohdolor, sicut diversis scripturis et relatibusac alias fama divulgante, amare percepimus, tu desertis progenitorum eorundem vestigiis, fallibili collussione degenerans, licet interdum eiusdem matris exhortationibus acquiescere ore pretenderes, temen in ruinam sponte prosilire dinosceris, dum Deum contempnere non vereris, vel revereri contempnis, et alias in precipitium te devolvis, destructionem fame proprie non aspernans, cuius notabiliter prodigus, positus es in notabile spectaculum gentibus, ut tanquam criminosus merearis a singulis denotari; pro eo maxime, quod religione Christiana postposita, vel potius abiecta, in contemptum Divini nominis te cum Tartaris, Sarracenis, Neugeriis et Paganis conversatione dampnata confederare te diceris, specialiter vivendi cum eisdem Neugeriis norma sumpta, et abiecta, immo potius carceri tradita immaniter uxore propria, videlicet carissima in Christo filia nostra E. Regina Ungarie Illustri, deseviens in te ipsum et Regiam domum Ungarie, que consuenit claris germinibus fecundare, in ipsius domus exterminium thorum fedare uon metuis coniugale, sicque, si premissis veritas suffragatur, degis Divina et humana lege vetiti criminis labe pollutus in scandalum hominum, et redderis in conspectu supremi nominis odiosus. Unde cum ex iniuncto pastorali nobis officio animarum curam genere teneamur, dolentes et merito, si talem de te reddere nos contingat in examine superni judicii rationem, et cupientes, ut salutis vitato dispendio, electorum aggregari consortio merearis; Celsitudinem Regiam monemus, rogamus et hortamur attente, per Apostolica tibi scripta mandantes, quatenus eorumdem Tartarorum, Sarracenoeum, Neugeriorum ac aliorum infidelium dimissis erroribus, in quorum observatione a via lucis deviatur, et itur in tenebras, que docet et servat universalis Ecclesia, velut plantatus in domo Domini devote conversionis studiis amplectaris, et eandem Reginam resumens et in securo statu conservans, eum ut teneris, maritali affectione pertractes, ita quod tu per hec plene percipiens salutis Divine flagrantiam, efficatius ad amorem eius allectus, ad dona celestis gratie valeas pervenire, ac fugato nubilo dicta domus Ungarie reluceat titulis solite claritatis. Et ne videatur correctio paterna tepescere circa filium delinquentem, venerabili fratri nostro ... Archiepiscopo Strigoniensi, de cuius circumspectione ac examinata probitate confidimus, per alias diversas litteras nostras iniungimus, ut in hac parte datas sibi a Domino virtutes exercens, te a sic nephandis erroribus retrahat, et ad viam salutarem studiosa operatione reducat. Et si dicti Tartari, Sarraceni, Neugerii et pagani dampnatos suos conatus contra Catholice fidei professores exercitare voluerint, ne ipsorum invalescat severitats in dispendium fidei Christiane, contra predictos Tartaros, 321Saracenos, Neugerios ac paganos, ac alios adherentes eisdem, vel eos in hiis quomodolibet confoventes, cuiuscumque status aut conditionis extiterint, per se vel per alium seu alios studeat sollicite proponere verbum crucis; et contra te specialiter, nisi predictam Reginam resumpseris, et eam, ut predicitur, tute tractaveris, exerceat censuram ecclesiasticam auctoritate nostra munitus. Et nichilominus ceteris Regibus, Ducibus, Comitibus et Baronibus, ac populo illarum partium scribimus, ut super hiis Archiepiscopo assistant eidem, nec cessabimus, quantumcumque invite, si oportuerit, quod non credimus, ad tuam correctionem partes Apostolice sollicitudinis, sicut expediet, adhibere. Per hoc autem, quod te in presenti littera cum solite benedictionis eloquio salutamus, quia nondum de huiusmodi tuis actibus patet nobis veritas narratorum, scutum alicuius confidentie non assumas, quominus hominis et canonis sententiis, si eas forsan incurreris, sis ligatus. Datum Reate VI. Idus Augusti, (Pontificatus nostri) anno primo.
(IV. Miklós pápa Regestáiból, Theiner Monumenta I. köt. 357. l.)