Nicolaus Episcopus seruus seruorum Dei venerabili fratri Benevenuto Episcopo, Eugubino Apostolice Sedis Legato, salutem et Apostolicam benedictionem. Descendit de celis Deus verus a patre genitus, ut hominem perditum ad Regna celestia revocaret, mundumque relinquens in celestia elevatus super excelsa celorum terrenum corpus imposuit in gremio immortalitatis, mortali natura transfusa, suo in terris relicto vicario, ne gregi proprio redempto cruore pastoralis officii cura deesset, qui in partem sollicitudinis alios advocaret ministros ad officii sui debitum exercendum, ubi ipsius corporalis absentia illud personaliter solvere prohiberet. Unde cum simus universis renatis fonte baptismatis debitores, ne remotos nostra solertia curiosa pretereat, nonnunquam ad ipsos personas idoneas vice nostra dirigimus, ut per earum studia sollicitudinis nostre residuum dispensetur. Necessitates igitur et erumpnas multiplices Regni Ungarie Apostolice Sedi frequenter expositas compassivis visceribus attendentes, cui Principes incliti, prout habet preteritorum memoria, non solum claruerunt titulis meritorum, verum etiam coruscavere miraculis, ad subveniendum super eis ipsi Regno remediis oportunis accendimur, quod ex eo potissimum sunt exorte, quia, sicut sepius inculcata fide digna relatio publicavit, carissimus in Christo filius noster ... Rex Regni prefati sue salutis immemor ac proprii prodigus honoris et status, in devium lapsus erroris, et a fide exorbitans, Tartarorum, Sarracenorum, Neugeriorum et paganorum nephandos ritus amplectitur, cum quibus in dispendium fidei et exterminium dicti Regni horrendo federe est coniunctus; quos etiam contra fideles in numero gravi in Regnum ipsum inducere non expavit, nobili muliere E. Regina Ungarie, filia clare memorie C. Regis Sicilie, uxore sua a se prorsus abiecta; unde eiusdem Regni multimode turbato regimine, ecclesiarum iura et aliorum piorum locorum temere usurpantur, ac bona fidelium in Regno ipso multis direptionibus ac vastationibus exponuntur, et libertas ecclesiastica conculcatur, ex hiis animarum deploranda pericula et horrenda contingunt excidia personarum, et multiplicatis in Regno ipso dissidiis, alia non facile numeranda discrimina subsequuntur. Ideoque magno desiderio ducimur, tantis obviare periculis, et Regni eiusdem statui miserabili subvenire, ut tam procellosis fructibus Deo actore sedatis, eidem Regno pacis illucescat aurora. Ad te igitur mentis oculos convertentes, cuius prudentiam et probitatis merita experientia nota fecit, et sperantes firmiter, quod circa executionem eorum, que in hac parte tibi committimus, operose sollicitudinis studium ad Dei laudem et gloriam exhibebis, te ad ipsius Ungarie Regnum, necnon Dalmatie, que Ungarie Regibus solet esse subiecta, ac Austrie, Stirie, Carinthie, Cumanie ac Bosne partes, commisso tibi in Regno et partibus supradictis plene legationis officio, ut in eis evellas et destruas, dissipes et dispendas, edifices et plantes in nomine Domini, sicut videris expedire, de fratrum nostrorum consensu velut pacis angelum destinamus; iniuncto tibi nichilominus, ut prefatum Regem ad viam veritatis et fidei, et Christiane religionis cultum et ritum a tanti erroris devio studeas revocare, ipsum, ut predictam uxorem suam ad se reducat, ac maritali affectione pertractet, solerter inducens, inter Regem ipsum et eiusdem Regni Ungarie personas, nec non tam in Regno ipso, quam iu aliis partibus supradictis inter ecclesiasticas personas ac seculares cuiuscumque condilionis, preminentie sive status pacem et concordiam reformare procures, et reintegrationem ecclesiastice libertatis et alia promovere, que ad relevationem pauperum oppressorum, animarum salutem, et tranquillitatem corporum pertinebunt. Quocirca fraternitati tue per Apostolica scripta firmiter precipiendo mandamus, quatemus iniunctum tibi onus laboris huiusmodi pro Divina et Apostolice Sedis ac nostra reverentia prompta devotione suscipiens, allud sic sollicite, sic diligenter et provide iuxta datam tibi ex alto prudentiam exequaris, quod de tuis studiosis laboribus, superna favente clementia, sperati fructus proveniant, optata commoda producantur, tuque illam, que pias causas gerentibus pro retributione rependitur, palmam glorie feliciter merearis. Ceterum volumus, tibi expressius iniungentes, ut si Tartari, Sarraceni, Neugerii, et pagani predicti, vel ipsorum aliqui suos conatus nepharios contra fidei orthodoxe cultores infra fines tue legationis exercere presumpserint, ne ipsorum crudelitas in eiusdem fidei dispendium invalescat, adversus eos et alios adherentes eisdem, vel ipsos in hiis quomodolibet confoventes, cuiuscunque status, aut conditionis extiterint, ac etiam contra hereticos, qui de diversis mundi partibus in nonnullis locis tue legationi subiectis, sicut asseritur, convenerunt, omnibus Christi fidelibus per Regnum Ungarie supradictum ac alias dicte legationis partes per te, vel per alium seu alios verbum crucis sollicite proponere studeas, et ad eam promptis animis assumendam Christianum populum exhortari. Nos enim omnibus vere penitentibus et confessis, qui signum crucis contra infideles assumpserint prelibatos, illam concedendi indulgentiam tibi auctoritate Apostolica concedimus potestatem, quam proficiscentibus in terre sancte subsidium Apostolica Sedes concedere consuevit. Datum Rome apud Sanctum Petrum XIII. kal. Junii. Pontificatus nostri anno tertio.

(In margine: Legatio ista non habuit effectum.)

(IV. Miklós pápa Regestáiból, Theiner Monumenta Historica Hung. I. köt. 361. l.)